Cenâb-ı Hakk’ın insanoğluna “ilim” bahşetmesinden gaye; kulun “mârifetullâh”a ermesidir. Yani ilâhî kudret ve azamet karşısında kendi “hiçlik” ve “acziyet”ini idrâk ederek Hakk’a kul olmayı bilmesidir. Faydalı ilim, insana öncelikle kendini tanıtan, varlığın gayesini bildirerek “mârifetullâh”a kapı aralayan ilimdir.
Yûnus Emre Hazretleri bunu ne güzel ifade eder:
İlim ilim bilmektir
İlim kendin bilmektir
Sen kendini bilmezsin
Bu nice okumaktır!
Okudum bildim deme
Çok tâat kıldım deme
Eğer Hakk’ı bilmezsen
Bu kuru lâf demektir…